Samen met oud-directeuren Jan-Maarten Goedhart en Jan Bakker blikt de huidige directeur, Arnoud Drop, terug op het allereerste begin van Alpha in Nederland.  

Arnoud: 25 jaar geleden was ik 11 jaar oud. Jullie waren volop werkzaam in de kerkelijke context. Wat was destijds het klimaat in de kerk?

Jan-Maarten: Ik herinner me sterk het malaisegevoel in de kerk. Ik heb het weleens omschreven als het zinkende-schip-gevoel. Ik studeerde eind jaren ’80 en begin jaren ’90 theologie met het verlangen om predikant te worden. Eerlijk gezegd raakte ik gaandeweg de studie steeds minder gemotiveerd. Het was in de kerk heel zwaar. Er heerste een gevoel van: het gaat niet meer lukken, de kerk loopt leeg.

Arnoud: Jullie zijn beiden begin jaren ’90 in Engeland geweest en ontdekten daar iets..

Jan-Maarten: De secularisatie was in Engeland decennia eerder begonnen dan in Nederland. De ontkerkelijking was veel groter. Maar de kerk in Engeland had een manier gevonden om daarmee om te gaan. Veel meer ontspannen en open. Alpha was daarin een belangrijke component.

Arnoud: Dat ontdekte je in Londen?

Jan-Maarten: Ja. Ik heb in Oxford gestudeerd. Uit Londen kwam het verhaal van een kerk waar op een avond 900 mensen naar een cursus over het christelijk geloof kwamen. Als Nederlandse jongen dacht ik: wat gebeurt hier? Daar wil ik meer van weten! 

Jan: Ik was in 1995 voor mijn werk in Engeland. Een collega zei: “Je moet eens bij Holy Trinity Brompton (HTB) in Londen kijken, dat is een interessante kerk.” Op zaterdagmorgen ging ik naar een mens breakfast, een mannenontbijt. Ik was ongelooflijk onder de indruk, vooral van de open, geestelijke atmosfeer. In de hal zag ik het toenmalige logo van Alpha met het mannetje en het vraagteken. Ik vroeg: “Wat is dat?” En ik kon het niet geloven: mensen gingen in de rij staan voor een cursus over het christelijk geloof. In de jaren ’90! 

Arnoud: Waren dat mensen van buiten de kerk?

Jan: Ja. Ik dacht: ik moet eens onderzoeken wat dat is. Ik ben een gereformeerd jongetje; ik kan wel leuke dingen gaan doen, maar het moet wel ergens over gaan. Dus op zondag was ik weer in de kerk. Daar zat jong en oud. Mensen die tot geloof waren gekomen; gisteren, eergisteren, een paar maanden geleden… En allemaal hadden ze het maar over Alpha. Er waren twee fantastische voorgangers: Nicky Gumbel en Sandy Miller. Er was een enorm enthousiasme. Een sfeer van hoop, verwachting, en geloof. Alsof er vernieuwing had plaatsgevonden. En ze spraken over de Heilige Geest op een manier zoals ik dat niet eerder had meegemaakt.

Jan-Maarten: Ik kwam in Oxford ook tientallen studenten tegen die vanuit een niet-christelijke achtergrond tot geloof waren gekomen. Ik begreep het helemaal niet. Mensen die echt wisten wat ze deden… die kwamen tot geloof! Ik dacht aan mijn eigen kerkelijke gemeente in Nederland. Opeens realiseerde ik me: ik heb twintig jaar trouw in de kerk gezeten, maar ik kan me niet herinneren dat iemand van buiten de gemeente tot geloof kwam. Ik dacht: wat raar eigenlijk dat ik dat nooit vreemd heb gevonden. Als je het Nieuwe Testament leest, is dat heel vanzelfsprekend. Ik was verwonderd en gefascineerd: wat gebeurt hier?

Arnoud: Er werd blijkbaar iets zo erg in je wakker dat je dacht: hier moeten we wat mee in Nederland?

Jan-Maarten: Ja. Ik werd lid van de Nieuwe Kerk in Utrecht. Wim Bouw was daar predikant. Een man van gebed, een oud-zendeling. Het eerste wat hij aan mij vroeg toen ik binnenkwam was: “Je bent in Engeland geweest, heb je iets van Alpha gehoord?”

Arnoud: Het gerucht ging al…

Jan-Maarten: “Misschien moeten we dat in Nederland een keer proberen”, zei ik. We hebben toen de Alpha-cursus vertaald. En ik zal je vertellen: het begin was niet makkelijk. We hadden natuurlijk het beeld van 800 deelnemers op Alpha. We hadden het supergoed voorbereid: een maaltijd, de inrichting en de uitnodigingen. Toen de cursus begon hadden we vijf deelnemers waarvan er vier iets met de kerk hadden en één niet. Het liep helemaal niet zoals wij hadden verwacht. Iedere avond was een worsteling. Nicky Gumbel had tegen ons gezegd: “Je moet het minimaal twee keer doen om te voelen hoe het werkt.” Als hij dat niet had gezegd, dan weet ik zeker dat ik was gestopt. Gehoorzaam aan Nicky Gumbel hebben we toen een tweede cursus georganiseerd. Een week voordat we zouden beginnen, had één deelnemer zich aangemeld. Wim Bouw, de man van gebed, zei: “Ik geloof dat er vijftien deelnemers komen.” “Nou, laten we bidden”, zei ik. De avond voordat we gingen starten, waren er 14 aanmeldingen. En op de avond zelf kwam de vijftiende onaangekondigd. Deze Alpha werd in de huiskamer van mijn studentenhuis gegeven. We vroegen aan die vijftien mensen: “Waarom ben je naar Alpha gekomen?” Het ene verhaal was nog meer bijzonder dan het andere. Mensen gooiden al hun vragen, hun bezwaren en hun ellende op tafel. Er gebeurde echt iets. 

Jan: Bij ons was het begin van Alpha anders. Ik had mijn voorganger meegenomen naar Londen. Hij was enthousiast en wilde gelijk beginnen toen hij thuiskwam. Het was direct ongelooflijk. Er kwamen acht of tien mensen. Ook mensen die nooit in de kerk kwamen. Een aantal kwam voor onze ogen tot geloof. 

Terug naar verhalenpagina